VÌ SAO LẠI THẾ?

VÌ SAO LẠI THẾ?

Chế ra một dược phẩm mới là một quá trình lâu dài và rất tốn kém với tỳ lệ thành công khiêm tốn (theo số liệu của Boston Consulting Group, khoảng 90% số tiền đầu tư đổ xuống sông xuống bể, 10% còn lại nếu qua được kiểm duyệt chưa chắc đã thành công về thương mại) dù rằng có sự hỗ trợ rất lớn của các tiến bộ khoa học và trang thiết bị hiện đại. Người ta tính rằng trung bình phải mất khoảng từ 800 triệu đến 1 tỉ US đô la và 12 năm từ lúc bắt đầu công cuộc nghiên cứu cho đến khi tân dược được đưa ra sử dụng trên cơ thể bệnh nhân (trải qua 4 bước- phát hiện hoạt chất, tiền thử nghiệm lâm sàng, thử nghiệm lâm sàng và đăng ký/thẩm định/cấp phép). Tới đây, quá trình phát triển thuốc sẽ được rút ngắn lại nhờ kết quả của dự án bản đồ gen người theo logic khi đã xác định được gen lỗi được cho là gây ra bệnh thì việc thử nghiệm lâm sàng sẽ trở nên nhanh chóng và ít tốn kém hơn.

Danh y Tuệ tĩnh, người nổi tiếng với câu nói "Nam dược trị Nam nhân", sinh năm 1330, mất năm nào không rõ vì khi 55 tuổi do quá giỏi, ông bị cống sang Trung quốc nên không có thông tin. Năm 22 tuổi ông mới bắt đầu nghiên cứu về thuốc và chữa bệnh. Như vậy ta có thể thấy, chỉ trong vòng chừng 30 năm ông đã hoàn thành khối lượng công việc khổng lồ như thế nào về việc phân tích/phân loại dược liệu và tổng hợp/sáng chế ra các bài thuốc. Trước tác để lại cho thấy ông đề cập đến 650 vị thuốc Nam, y án 182 chứng bệnh được chữa bằng 3.873 phương thuốc! Chúng ta hiểu rằng là thầy thuốc cho nên những gì ông đã viết ra thành sách để chữa bệnh phải là những gì ông đã nghiên cứu, khảo nghiệm cẩn thận, kỹ càng.

Theo lề lối chế tác tân dược như đã nói ở trên, một công ty dược phẩm thuộc dạng lớn nhất thế giới như Pfizer (doanh số năm 2012 gần 60 tỷ, lợi nhuận gần 15 tỉ đô la, có trên 90 ngàn nhân viên toàn cầu) cũng không chắc đã có đủ nguồn lực để có thể hoàn tất được một khối lượng công việc tương đương với danh y Tuệ Tĩnh trong cùng khoảng thời gian!

Về mặt phương pháp luận nghiên cứu, các thày lang thời xưa chắc cũng không có gì nhiều hơn ngoài nền tảng triết lý về âm dương, ngũ hành, thiên địa nhân hợp nhất…ít nhiều trìu tượng và mang tính khái quát cao. Câu hỏi đặt ra là vì sao một người như Tuệ Tĩnh (hay xa xôi hơn nữa ở Trung quốc như Hoa Đà, Biển Thước), ở vào thời đại cách đây hàng ngàn năm, không được đào tạo chuyên nghành, cũng không có bất kỳ một phương tiện hiện đại nào khác ngoài ngửi và nếm lại có thể hoàn thành được khối lượng công việc khổng lồ đến như vậy? Họ có thể dựa vào cái gì khác hơn là năng lực của chính bản thân họ? Sự hòa hợp như một với thế giới tự nhiên, năng lực của các giác quan tinh tế và trực giác nhạy bén có lẽ chính là câu trả lời.

Có phải chăng là, con người hiện đại, trải qua một thời gian dài do lối sống và hoàn cảnh sống thay đổi, đã trở nên suy thoái và dần mất đi năng lực tri giác tuyệt vời đó?

Và lại nhớ đến lý thuyết về trí tuệ thấm hút của bà Maria Montessori. Ở thời hiện đại, giờ đây năng lực học tập và khám phá thế giới xung quanh một cách tinh tế bằng các giác quan nhạy bén chỉ còn tồn tại ở trẻ dưới 6 tuổi. Chỉ trong giai đoạn ngắn ngủi này, trẻ thu được một lượng tri thức khổng lồ một cách hết sức tự nhiên mà hầu như không phải nỗ lực gì cả. Biết đâu rằng, theo đà suy thoái, chỉ qua vài hay vài chục thế hệ tới nữa thôi, khả năng này chỉ còn tồn tại ở trẻ dưới 3 tuổi hay thậm chí nhỏ hơn nữa?

Nói theo học thuyết của nhà Phật, không có cái gì mất đi cả. Có chăng là do những điều kiện môi trường, năng lực ấy đang bị đè nén, kìm hãm, che khuất đi ở đâu đó mà thôi. Muốn được…như xưa, phải tìm cách khôi phục lại.

Vì sao lại thế và làm thế nào là câu hỏi lớn xin dành cho các nhà nghiên cứu.

Còn ta, muốn vớt vát lại chút đỉnh năng lực thấm hút cho chính mình thì sao không thử ngồi Thiền đi?

3/2014